ورم مغزی / التهاب مغزی / علایم، تشخیص و درمان ورم مغزی / طول درمان ورم مغزی
ورم مغزی / التهاب مغزی / علایم ورم مغزی / تشخیص ورم مغزی / درمان ورم مغزی / طول درمان ورم مغزی / خطرات ورم مغزی
ورم مغزی زمانی اتفاق می افتد که مقدار مایعات دور مغز افزایش یافته و باعث ایجاد فشار شدیدی، به نام فشار درون جمجه ای شوند.
ورم یا التهاب مغزی، بخشی از پاسخ طبیعی بدن به آسیب دیدگی است.
نوع دیگری از ورم (edema) به دلیل جمع شدن مایعات بوده و ممکن است در هر قسمتی از بدن اتفاق بی افتد.
اگر این ورم در مغز ایجاد شود، می تواند عوارض شدیدی ایجاد کند.
ورم مغزی باعث کاهش خون رسانی به مغز می شود.
وظیفه جریان خون، انتقال اکسیژن کافی به آن برای انجام فعالیت هایش است.
کمبود اکسیژن در مغز می تواند به سلول های مغزی آسیب رسانده و یا باعث مرگ آن ها شود.
فشار درون جمجمه ای (ICP) می تواند بسته به علت اصلی، تمام یا قسمت های خاصی از مغز را تحت تاثیر قرار دهد.
این ورم ممکن است منجر به آسیب های برگشت ناپذیر و یا حتی مرگ شود.
علائم ورم مغزی
نشانه های ورم مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
- مشکلات حافظه
- به سختی صحبت کردن
- تشنج
- از دست دادن بینایی
- گردن درد
- به سختی راه رفتن
- از دست دادن هوشیاری
این علائم بسته به شدت و علت ورم متفاوت خواهد بود.
دلایل ورم مغزی
فشار درون جمجمه ای (ICP) ممکن است علت های درون مغزی و غیر مغزی بسیاری داشته باشد که شامل:
دلایل مغزی:
-
آسیب مغزی، جراحت یا تکانشی
آسیب مغزی تکانشی نوعی آسیب دیدگی حاد است که ممکن است در اثر سقوط یا تصادف اتفاق بی افتد.
آسیب اولیه در این شرایط میتواند باعث ایجاد ورم در بافت مغز شود.
علاوه بر این، بخشهای شکسته استخوان سر در نتیجه آسیبدیدگی میتوانند باعث پاره شدن رگهای خون در نقاط مختلف سر شوند.
-
سکته مغزی ایسکمیک
سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق می افتد که یک لخته خون، خون رسانی و رسیدن اکسیژن به مغز را محدود کند.
کمبود اکسیژن ممکن است به مغز آسیب رسانده و موجب ورم و فشار به آن شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مطلب همه چیز درباره سکته مغزی ایسکمیک را مطالعه نمایید.
-
تومور مغزی
تومور مغزی می تواند به نقاط مغز فشار آورده یا مانع خروج مایع مغزی و افزایش ICP شود.
تشکیل تومور مغزی در ارتباط با ابتلا به سرطان مغزی اولیه و ثانویه میتواند باعث ایجاد واکنش التهابی در مغز و شکلگیری ادم و ورم مغزی به همراه تاثیرات جانبی دیگر شود.
اکثر افراد در نتیجه این شرایط دچار علائم و ناراحتیهای مختلف خواهند شد.
-
عفونت
عفونت های باکتریایی و یا ویروسی نیز ممکن است باعث ایجاد ورم در مغز شوند.
به عنوان مثال، توکسوپلاسموز، سیستیسرکوزیس، سل و آنسفالیت (encephalitis) نوعی عفونت است که موجب التهاب مغز و افزایش ICP می گردد.
-
خونریزی مغزی
این مسئله زمانی رخ می دهد که یک رگ خونی در مغز پاره شده و خون ریزی کند.
خون ریزی مغزی نیز باعث التهاب و افزایش ICP می شود.
-
ارتفاع بالا
در ارتفاع بالا 4000 متر نیز ممکن است ورم مغزی اتفاق بی افتد.
-
مننژیت
شرایطی است که تقریباً در نتیجه تمام عفونتهای باکتریایی میتواند ایجاد شود.
دلایل غیر مغزی:
- گزیده شدن توسط مار و سایر خزندگان سمی
- مسمومیت ناشی از مونوکسید کربن گاهی اوقات میتواند باعث ادم مغزی خفیف شود
- کتو اسیدوز دیابتی یکی از رایجترین مشکلات سیستمیک همراه با ادم و ورم مغزی است
- هایپوناترمی در نتیجه دلایل مختلف
- اسیدوز لاکتیک
- مسمومیت سرب
- فشار خون بدخیم
- سندرم ری (reye)
- سندرم ترشح نامتناسب هورمون ضد ادراري (SIADH)
- هپاتیت ویروسی اغلب با آنسفالوپاتی و ادم مغزی ارتباط دارد.
تشخیص ورم مغزی
تشخیص این التهاب می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، زیرا علل این بیماری بسیار گسترده بوده و در نتیجه علائم نیز به طور قابل توجهی متفاوت هستند.
به منظور تشخیص دقیق، پزشک ممکن است کار های زیر را انجام دهد:
- معاینه فیزیکی سر و گردن: بررسی فشار داخل جمجمه یک بخش مهم از بررسی وضعیت افراد مبتلا به ادم مغزی است. این روش هم اکنون به صورت معمول از طریق یک روش غیر جراحی بر روی بیماران مشکوک به افزایش فشار داخل جمجمه انجام میشود.
- سی تی اسکن یا MRI سر: در این حالت نواحی دچار ادم در اسکن به صورت محو ظاهر شده و در نتیجه تشخیص آناتومی مغز به خاطر تجمع مایع در نقاط آسیب دیده دشوار خواهد بود. علاوه بر این سی تی اسکن به تشخیص وجود مشکلات دیگر همچون تومور مغزی، عفونت یا آنفارکتوس که میتوانند باعث ادم مغزی شده باشند، کمک میکند. اسکن ام آر آی از دقت بیشتر در ارتباط با تشخیص آبسه مغزی و لنفوم در مقایسه با سی تی اسکن برخوردار است.
- آزمایش خون که شامل شمارش سلولهای خون، بررسی وضعیت انعقاد خون، استفاده از الکترولیتها، آزمایش عملکرد کبد و کلیه، آزمایش سطح قند خون، اندازهگیری گاز خون شریانی، آزمایش ادرار برای تشخیص مصرف داروهای غیر مجاز و آزمایش سطح مونوکسید کربن
- آزمایش نورولوژی: گرفتن نوار مغز میتواند برای افراد مبتلا به تشنج مفید باشد.
درمان ورم مغز
التهاب مغزی، برای کاهش آسیب دیدگی یا خطر مرگ، نیاز به درمان سریع دارد.
طول درمان ورم مغز به شدت ورم بستگی داشته و ممکن است تا 3 ماه طول بکشد.
روش های درمانی بسته به شدت و علت اصلی ICP متفاوت بوده و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
-
درمان ورم مغزی با دارو
پزشکان برای کاهش ورم یا لخته شدن خون از دارو استفاده می کنند. آسپیرین یکی از دارو هایی است که لخته خون را از بین برده و از ایجاد آن جلوگیری می کند.
امروزه از انواع مختلف داروها میتوان برای درمان ورم مغزی استفاده کرد. این داروها عبارتاند از:
- مصرف داروهای ادرار آور میتواند مقدار آب بدن را کاهش دهد. در نتیجه این داروها میتوانند با تجمع مایع کمتر در ناحیه مغز همراه باشند.
- داروهای ضد صرع میتوانند برای توقف یا پیشگیری از تشنج مورد استفاده قرار گیرند. مشکل صرع بطور عادی در نتیجه فعالیت الکتریکی اضافی مغز ایجاد میشود. بیماری صرع دارای بسیاری از انواع مختلف و گوناگون میباشد که رایجترین نوع آن باعث ایجاد مشکلات حرکتی در ناحیه پاها و نیز بازوها شده، تکانهای شدید در اندامها به همراه داشته و در نهایت میتواند باعث غش کردن فرد شود.
- داروی باربیتورات هنگامی برای فرد تجویز میشود که فشار داخل جمجمه بیش از حد افزایش یافته و کنترل آن بسیار دشوار باشد. این دارو فرد را به خواب عمیق فرو میبرد که در اصطلاح به آن کومای بابیتورات گفته میشود. در حقیقت به خواب رفتن بیمار در این شرایط میتواند از وارد شدن آسیب بیشتر به مغز جلوگیری کند.
-
درمان ورم مغزی با جراحی
در موارد حاد، برای کاهش ICP ممکن است بیمار به عمل جراحی نیاز داشته باشد. در چنین حالتی ممکن است قسمتی از جمجه باز شده و رگ پاره شده درمان شود.
امروزه از 3 نوع عمل جراحی برای درمان ورم مغزی استفاده میشود:
- کرانیوتومی – در این حالت جمجمه برای کاهش فشار داخل آن باز میشود.
- ایجاد سوراخ – در این روش یک سوراخ کوچک در جمجمه ایجاد میشود تا از این طریق لختههای خون از داخل جمجمه خارج گردد.
- برداشتن فلپ استخوان – در این درمان یک تکه از استخوان جمجمه به منظور کاهش فشار ایجاد شده در نتیجه ورم بافت مغز برداشته میشود.
-
درمان ورم مغزی با هیپوترمی
در این حالت، با کاهش دمای بدن میزان ورم مغزی را کاهش می دهند.
-
درمان ورم مغزی با اسموتراپی
در اسموتراپی، برای افزایش جریان خون و کاهش ICP، با استفاده از دارو، آب مغز را کاهش می دهند.
-
درمان ورم مغزی با تخلیه مایع
در این روش از یک لوله کوچک برای تخلیه مایع مغز استفاده میشود. این روش میتواند فشار داخل جمجمه را اندازهگیری کرده و کنترل کند. همچنین از این روش میتوان برای خارج کردن مایع مغزی مخاطی نیز استفاده کرد.
-
درمان ورم مغزی با ونتیلاتور (ventilator)
این درمان از طریق یک ماشین انجام میشود که برای حمایت از فرد از طریق سیستم تنفسی یا کمک رسانی به وی برای تنفس کردن مورد استفاده قرار میگیرد.
در حقیقت تنفس اضافی میتواند باعث تنگ شدن رگهای خونی در مغز شده و به کنترل ورم و فشار کمک کند.
نتیجه گیری
التهاب مغزی ممکن است عوارض شدید و جبران ناپذیری داشته باشد که بسته به شدت، محل دقیق التهاب و همچنین زمان و روش درمان بسیار متفاوت خواهد بود.
به همین دلیل، مراقب های پزشکی و استفاده از دارو مناسب برای کاهش خطر عوارض جانبی بسیاری ضروری است.