فراموشی / از دست دادن حافظه / درمان فراموشی / انواع از دست دادن حافظه

فراموشی یا از دست دادن حافظ چیست ؟

برخی فیلم های سینمایی معمولا با استفاده از این موضوع ساخته می شوند که فردی، بعد از برخورد یک جسم با سرش، کاملا خود را از یاد برده و فراموش می کند که کیست و از کجا آمده است. با این که، این حالت از فراموشی، به ندرت اتفاق می افتد، از دست دادن حافظه، مشکلی است که می تواند اکثر مردم را تحت تاثیر قرار داده و به آن ها آسیب بزند.

با وجود این که فراموش کردن برخی اتفاقات و از دست دادن حافظه کوتاه مدت، در زندگی روزمره، امری عادی بوده و گاهی پیش می آید، اما از دست دادن حافظه علل مختلفی دارد.

علل از دست دادن حافظه

در این قسمت، برخی از مواردی که ممکن است موجب فراموشی شود را به شما معرفی خواهیم کرد:

• داروها: مصرف بعضی از داروهای تجویزی یا بدون نسخه پزشک، ممکن است باعث فراموشی شود که برخی از آن ها عبارتند از: داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها، داروهای ضد اضطراب، مسکن های عضلانی، آرام بخش ها، قرص های خواب آور و داروهای کاهش دردی که پس از جراحی تجویز می شوند.
• مصرف الکل، تنباکو یا داروهای حاوی مواد مخدر: استفاده بیش از حد از الکل، به عنوان یکی از علل از دست دادن حافظه شناخته شده است.

مصرف سیگار باعث می شود اکسیژن کمتری به مغز رسیده و به حافظه آسیب برسد. مطالعات نشان داده است که افراد سیگاری، نسبت به افراد غیر سیگاری، کمتر می توانند با دیدن چهره یک فرد، نام او را به خاطر بیاورند. همچنین، مصرف داروهای غیرمجاز نیز می تواند مواد شیمیایی در مغز را تغییر داده و یادآوری خاطرات را با مشکل مواجه کند.

• بی خوابی: کیفیت و کمیت خواب، روی حافظه تاثیر زیادی دارد. بی خوابی یا بیدار شدن های مداوم در شب منجر به خستگی شده و تحکیم و بازیابی اطلاعات را با مشکل مواجه می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مطلب بی خوابی و درمان آن را مطالعه نمایید.
• افسردگی و استرس: افسردگی، اضطراب و استرس می تواند توجه و تمرکز روی اتفاقات را با مشکل مواجه کرده و حافظه را تحت تاثیر قرار دهد، زیرا هنگامی که فرد تحریک شده و پریشان است، نمی تواند اتفاقات گذشته را به خاطر بیاورد. استرس ناشی از آسیب های عاطفی نیز می تواند منجر به از دست دادن حافظه شود.
• کمبود مواد مغذی: تغذیه کامل و استفاده از خوراکی هایی حاوی پروتئین و چربی های مفید، به بهبود عملکرد مغز کمک زیادی می کند. اما کمبود ویتامین هایی مانند B1 و B12 می تواند حافظه را، به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
• آسیب به سر: ضربه شدید به سر، در اثر تصادف یا سقوط، ممکن است به مغز آسیب برساند، باعث از دست رفتن حافظه کوتاه یا بلند مدت شده و با گذشت زمان بهبود یابد.
• سکته مغزی: سکته زمانی رخ می دهد که رسیدن جریان خون به مغز، به دلیل گرفتگی عروق یا پاره شدن آن ها، با مشکل مواجه شود. این اتفاق، معمولا باعث از دست رفتن حافظه کوتاه مدت می شود. فرد مبتلا به سکته مغزی ممکن است خاطرات دوران کودکی اش را به یاد داشته باشد اما نتواند حوادث اخیر یا حتی این که برای ناهار چه چیزی خورده است را به خاطر بیاورد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مطلب سکته مغزی و علائم آن را مطالعه نمایید.
• زوال عقل: زوال عقل، نوعی فراموشی پیشرفته است که روی جنبه های مختلف ذهن نیز تاثیر گذاشته و تشدید شدن آن، فعالیت های روزانه را با مشکل مواجه خواهد کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مطلب زوال عقل چیست و علائم آن را مطالعه نمایید. این بیماری علل بسیاری دارد که عبارتند از: بیماری های عروق خونی، مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر یا آسیب های مغزی که شایع ترین آن ها، بیماری آلزایمر می باشد. از بین رفتن سلول های مغز و بروز اختلالات مغزی، باعث آلزایمر خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مطلب آلزایمر و علائم آن را مطالعه نمایید.
• سایر علت ها: علل دیگری که باعث فراموشی می شوند شامل کم کاری یا پرکاری تیروئید، عفونت هایی مانند HIV، بیماری ام اس، سل و سیفلیس بوده و مستقیما روی مغز تاثیر می گذارند.

چگونه می توان علت فراموشی را پیدا کرد؟

در صورتی که متوجه این موضوع شدید که به طور مداوم، مسائلی را فراموش کرده و این مشکلات حافظه، در زندگی روزمره تان مشکل ایجاد می کند، حتما به پزشک مراجعه کنید.

برای ارزیابی این موضوع، متخصص ابتدا پرونده پزشکی تان را بررسی می کند، سپس، بعد از  تجویز آزمایشات جسمانی مانند تست نورولوژیکی، توانایی ذهنی تان را نیز ارزیابی خواهند کرد. بسته به نتایج، ممکن است انجام موارد بیشتری مانند آزمایش خون و ادرار، تست اعصاب و تصویر برداری هایی از مغز شامل اسکن سیستم کامپیوتری توموگرافی (CAT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) نیز توصیه شود.

درمان فراموشی

درمان این بیماری، به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است روند درمان، بر خلاف علت بیماری باشد. به عنوان مثال، از دست دادن حافظه، ناشی از مصرف برخی داروها می تواند با تغییر دارو درمان شود.

مصرف مکمل های غذایی می توانند فراموشی ناشی از کمبود مواد مغذی را بهبود بخشند.

در صورتی که از دست دادن حافظه، به خاطر افسردگی باشد، درمان آن، به بازیابی حافظه کمک خواهد کرد.

در مواردی مانند سکته نیز، درمان می تواند باعث یادآوری روش انجام وظایفی مانند راه رفتن یا حتی بستن بند کفش ها شود. فراموشی ناشی از اتفاقات دیگر نیز با گذشت زمان، بهبود خواهد یافت.

برای بیماری های ناشی از فراموشی نیز داروهای خاصی وجود دارد. مثلا، داروهایی که برای درمان آلزایمر و فشار خون استفاده می شوند، می توانند خطرات آسیب مغزی ناشی از فشار خون بالا را کاهش دهند.