تفاوت میان زخم معده و زخم اثنی عشر

گوارشی 29 نوامبر 2018

زخم معده و زخم اثنی عشر

این گونه زخم ها، از انواع زخم های گوارشی هستند. زخم گوارشی جراحاتی هستند که در پوشش داخلی معده یا قسمت بالایی روده کوچک ایجاد می شوند که به ترتیب زخم معده و زخم اثنی عشر نامیده می شوند.

یک فرد می تواند همزمان یک یا دو نوع از این زخم ها را داشته باشد. در صورت داشتن هر دو نوع زخم، آنرا معده – اثنی عشری می نامند.

تفاوت بین علائم دو بیماری

تفاوت میان زخم معده و زخم اثنی عشر

یکی از راه های بیان اینکه شما به زخم اثتی عشری یا معده مبتلا هستید، دانستن نحوه وقوع و مکان ظاهر شدن علائم آنهاست. در هر دو مورد، زمان میان وعده های غذایی سبب تشدید زخم می شود. در مورد سایر زخم ها، خوردن غذا می تواند سبب تحریک درد شود.

اگرچه مکان دقیق درد همیشه با مکان زخم یکی نیست. گاهی درد در قسمت دیگری خود را نشان می دهد، در حالی که زخم در قسمت دیگری شکل گرفته است.

علائم دیگر شامل موارد زیر می شوند:

طبق نظر متخصصان گوارش، بیشتر علائم زخم به خونریزی معده مربوط می شوند.

اما حدود 75% مردمی که مبتلا به زخم معده یا اثنی عشری هستند، هیچگونه علائمی ندارند. در حقیقت، این زخم ها به ندرت منجر به علائم شدید می شوند.

علائم شدید در صورت بروز شامل موارد زیر خواهند بود:

  • وجود خون در مدفوع، یا مدفوع به رنگ سیاه یا قیرمانند
  • مشکل در تنفس
  • حس ضعف یا از دست دادن هوشیاری
  • استفراغ همراه با خون
  • نفس کم آوردن هنگام فعالیت
  • خستگی

درصورت مشاهده علائم بالا یا درد در ناحیه شکم به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.

علت پیدایش زخم

باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) در زخم معده و زخم اثنی عشر

باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori)

اچ. پیلوری علت اصلی زخم های معده و اثنی عشری است. این باکتری بروی مخاطی که از معده و روده کوچک محافظت می کند، اثر گذاشته و باعث می شود که اسید معده به پوشش داخلی معده آسیب بزند.

طبق تخمین ها، 30-40% مردم امریکا مبتلا به عفونت اچ. پیلوری هستند.

نحوه شیوع این باکتری هنوز مشخص نیست، اما به باور محققان این باکتری از طریق غذا و آب آلوده و خوردن مخلفات وارد بدن می شود. این باکتری می تواند از طریق بزاق فرد مبتلا وارد بدن افراد دیگر شود.

READ  تهوع / علل و درمان تهوع و استفراغ / حالت تهوع صبحگاهی / حالت تهوع دائمی / حالت تهوع بعد از غذا / حالت تهوع و سرگیجه / حالت تهوع و اسهال / دمنوش ضد تهوع

بسیاری از افراد از زمان کودکی مبتلا به این عفونت می شوند، اما در موارد اندکی باکتری منجر به زخم گوارشی می شود. در حقیقت، بیشتر افراد تا زمان بزرگسالی علائم مربوط به بیماری را مشاهده نخواهند کرد.
درمان زخم معده و زخم اثنی عشر

داروها

افرادی که از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به زخم های گوارشی هستند. در حقیقت، NSAID پس از ویروس اچ. پیلوری علت اصلی اینگونه زخم ها می باشد.

NSAID ها می توانند سبب تحریک و آسیب به معده و پوشش روده شوند. استامینوفن یک NSAID نیست، بنابراین استفاده از آن برای افراد مبتلا به زخم و دیگر مشکلات گوارشی توصیه می شود.

 

سایر شرایط

سندروم زولینگر- الیسون در شرایطی نادر سبب ایجاد تومورهای سرطانی و غیر سرطانی می شود. این تومورها هورمون هایی را آزاد می کنند که سبب افزایش بیش از حد اسید معده شده و در نهایت منجر به زخم های معده یا اثنی عشر می گردند.

این تومورها بیشتر در پانکراس و اثنی عشر دیده می شوند، اما می توانند در قسمت های دیگر بدن هم بوجود بیایند. سرطان معده نیز در این شرایط می تواند دخیل باشد.

 

چه کسانی در معرض ابتلا به این زخم ها هستند؟

با وجود اینکه پزشکان اغلب NSAID را برای برخی بیماری ها مانند آرتروز یا التهاب مفاصل تجویز می کنند، اما این داروها می توانند سبب افزایش خطر ابتلا به زخم های گوارشی شوند.

سایر داروهایی که سبب افزایش خطر ابتلا به زخم های معده، اثنی عشری و خونریزی می شوند، عبارتند از:

  • داروهای مربوط به پوکی استخوان، مانند آلندرونات (فسوماکس) و ریزدرونات (آکدونل)
  • داروهای ضد انعقاد خون، مانند وارفارین (کومادین) یا کلوپیدوگرل (پلاویکس)
  • مهار کننده های با جذب سروتونین (SSRIها)
  • داروهای مخصوص شیمی درمانی

سایر فاکتورهای خطر که ریسک گسترش زخم های اثنی عشری و معده را افزایش می دهند شامل:

  • دارا بودن سن 70 سال یا بالاتر
  • نوشیدن الکل
  • داشتن سابقه زخم های گوارشی
  • کشیدن سیگار
  • زخم شدید یا آسیب جسمی

احتمال افزایش این زخم ها با مصرف غذاهای تند و پرادویه هنوز مشخص نیست. اما بعضی غذاها در برخی افراد می توانند سبب تحریک معده شوند.

 

نحوه تشخیص زخم ها توسط پزشک

پزشک تشخیص بیماری را با پرسیدن سوالات مربوط به سابقه پزشکی شروع می کند. اطلاعات مربوط به مکان و زمان ظهور علائم را در اختیار پزشک خود قرار دهید.

زخم های اثنی عشری و معده می توانند سبب ایجاد درد در قسمت های مختلف از شکم شوند. از آنجایی که دردهای شکمی علل مختلفی دارند، لذا برای تشخیص درد نیاز به آزمایشات مختلف می باشد.

READ  اسهال / اسهال کودکان و بزرگسالان / اسهال درمان گیاهی و طب سنتی

اگر پزشکتان معتقد است که اچ. پیلوری منبع این علائم است، بنابراین آزمایشاتی که در ادامه آمده اند می توانند این احتمال را تایید کنند:

  • آزمایش خون: وجود سلول هایی که با عفونت مقابله می کنند، نشان دهنده وجود عفونت اچ. پیلوری است.
  • آزمایش پادگن مدفوع: در این آزمایش، نمونه ای از مدفوع به آزمایشگاه فرستاده می شود و برای یافتن پروتئین های مشخصی که به اچ. پلوری مربوط هستند مورد بررسی قرار می گیرد.
  • آزمایش تنفس اوره: این تست شامل بلعیدن قرصی است که حاوی فرمول خاصی از اوره است. قبل از و بعد از خوردن قرص فرد در یک کیسه می دمد، و سپس میزان کربن دی اکسید اندازه گیری می شود. در صورت وجود اچ. پیلوری، اوره موجود در قرص به نوع مشخصی از کربن دی اکسید تبدیل می شود که قابل شناسایی باشد.

 

آندوسکوپی گوارشی (EGD)

تست EGD شامل عبور دادن وسیله ای نورانی و منعطف از داخل دهان به سمت مری، معده و روده کوچک است که دوربینی در نوک آن کار گذاشته شده است که نوعی نوسان نماست.

پزشک با استفاده از این دستگاه قادر به مشاهده زخم ها و قسمت های غیرعادی و نمونه برداری از بافت است. حتی در شرایط مشخص می توان به درمان این زخم ها پرداخت.

مجموعه گوارشی فوقانی

پزشک می تواند دستور انجام آزمایش بلعیدن باریوم یا مجموعه GI فوقانی را دهد. این آزمایش شامل نوشیدن مایعی است که بتواند به راحتی در اشعه ایکس مشخص شود.

سپس پزشک برای مشاهده نحوه حرکت مایع در دستگاه گوارش از چندین آزمایش اشعه ایکس استفاده می کند. این امر امکان مشاهده شرایطی که بروی مری، معده و روده کوچک تاثیر می گذارند را فراهم می کند.

 

نحوه درمان زخم ها

درمان زخم های اثنی عشری و معده به علت و شدت علائم بستگی دارد. مثلا پزشک می تواند برای کاهش مقدار ترشح اسید و حفاظت از لایه داخلی معده، مسدود کننده های پذیرنده هیستامین (H2) یا مهار کننده های پروتون پمپ (PPI) تجویز کند.

درمورد عفونت های اچ. پیلاری، پزشک می تواند آنتی بیوتیک، PPI و داروهای دیگری را برای مبارزه با باکتری و بهبود بیماری تجویز نماید. این داروها شامل مواد محافظ مخاطی هستند که به حفاظت از پوشش مخاطی داخل معده کمک می کنند.

اگر NSAID ها سبب ایجاد زخم گوارشی شوند، می توانید از پزشک معالج برای کاهش یا حذف این داروها مشاوره بگیرید.

READ  درمان خانگی کرمک / درمان دارویی کرمک / پیشگیری از کرمک / عوارض کرمک

اگر زخم دچار خونریزی شود، پزشک می تواند طی روند EGD از ابزارهای خاصی در آندوسکوپی برای توقف خونریزی استفاده کند.

در حالتی که دارو و آندوسکوپی جوابگو نباشد، پزشک عمل جراحی را توصیه خواهد نمود. اگر زخم به اندازه ای گود شود که سبب ایجاد یک حفره در دیواره معده یا اثنی عشر گردد، این یک شرایط اضطراری است و می بایست هرچه سریعتر به آن رسیدگی شود.

 

چشم انداز زخم های گوارشی

زخم های اثنی عشری و معده می توانند منجر به مشکلات جدی تری شوند، مخصوصا اگر فرد در شرایط خاص پزشکی قرار داشته باشد.

شایع ترین مشکلات زخم ها عبارتند از:

مشکل علت
خونریزی زخم در معده یا روده کوچک ساییده شده و سبب پارگی رگ های خونی در آن قسمت می شود
ایجاد حفره زخم در داخل دیواره های معده دچار پارگی می شود، و سبب ترشح باکتری، اسید و غذا می شود
التهاب صفاق التهاب و عفونت حفره شکمی بخاطر ایجاد حفره
مسدود شدن بافت زخمی می تواند به سبب زخم ها و نگهداشتن غذا در معده و اثنی عشر ایجاد شود

 

تشخیص و درمان صحیح بیماری در صورت مشاهده علائم مربوط به زخم های معده و اثنی عشری حائز اهمیت است.

در برخی موارد، زخم های معده می توانند سبب افزایش ریسک رشد تومورهای سرطانی شوند. هرچند، زخم های اثنی عشری معمولا مربوط به سرطان نمی شوند.

پزشک پس از درمان و تایید التیام زخم ها، انجام EGD را توصیه خواهد نمود. بیشتر این زخم ها با گذر زمان و درمان صحیح پزشکی از بین خواهند رفت.

 

آیا می توان از زخم ها پیشگیری نمود؟

نمی توان ریسک پیشرفت زخم ها را بطور کامل از بین برد، اما می توان با انجام کارهای زیر خطر ریسک را کاهش داده و از آنها جلوگیری نمود:

  • کاهش مصرف NSAID، یا استفاده از داروی جایگزین در حالتی که مداوما از داروهای NSAID استفاده می شود.
  • قرص های NSAID را همراه با غذا یا داروهایی مصرف کنید که از پوشش داخلی معده محافظت می کنند.
  • ترک سیگار، زیرا مصرف سیگار می تواند روند درمان را آهسته نموده و ریسک سرطان های دستگاه گوارشی را افزایش دهد.
  • در صورت تشخیص اچ. پیلوری، تمامی آنتی بیوتیک های تجویز شده را استفاده نمایید. کامل نکردن دوره درمان سبب می شود که باکتری در بدن باقی بماند.
  • فعالیت جسمی را افزایش دهید. ورزش منظم می تواند سبب فعال شدن سیستم ایمنی بدن شده و به کاهش التهاب در سلول ها کمک کند.