زنیان / همه چیز درباره خواص و مضرات و طبع زنیان + چای و دمنوش آن
زنیان / همه چیز درباره خواص و مضرات و طبع زنیان + چای و دمنوش آن
زنیان (به انگلیسی Trachyspermum) گیاهی مفید در طب سنتی می باشد. این گیاه دارای بودی تندی بوده و در آشپزی هم به عنوان ادویه به کار می رود. عرق و دمنوش آن خواص زیادی داشته که در ادامه به آن ها می پردازیم.
نام دیگر زنیان
زنیان با این نامها شناخته می شود:
نانخواه، اسپرکه، نینا، المی، اجواس، اخیلوس، السا، امیوس، انبوس، جوانی، طالب، انجتر،
نانخه، زینیان، یننیا، ناخونیه، اموس، کمون ملوکی، اجواین، امیوس، زینا، خردو، زینو
طبع زنیان
طبع زنیان گرم و خشک است.
خواص زنیان
خلط آور، قابض، محرک، نیروی جنسی، انگل، اسهال، جوش غرور چرکی به صورت ضماد،
ورم، استسقا، ترش کردن معده، بادشکن، آروغ بدبو، استفراغ، سکسکه، حصبه و لاغری،
فلج، سرطان، شن کلیه، ناتوانی جنسی، شیرافزا، انگل روده، نفخ، عقرب زدگی به صورت جوشانده،
بدبویی رحم، کمر درد، کم خونی، کبودی عضو، مشمع های ضد درد
مضرات زنیان
کم کننده شیر و خشک کننده شیر مادران
زرد شدن صورت
10 خاصیت دارویی برتر زنیان
تمامی بخشهای گیاه زنیان بسیار معطر است به همین دلیل آنرا در زبان سانسکریت Ugragandha مینامند.
این گیاه دارای خواص دارویی زیادی است.
از دانه های آن برای درمان سریع و آنی دل درد استفاده میشود.
از دانه، روغن، گلها و عصاره این گیاه برای درمان بسیاری از بیماریها بهره برده میشود.
زنیان، از داروهای قوی برای کشتن کرم های موجود در بدن به شمار میرود.
این گیاه برای تسکین گوشدرد، دنداندرد، آنفولانزا، مشکلات قلبی، آرتریت، گرفتگی مجرای بینی و کاهش نیاز جنسی نیز بسیار مفید است.
1. درمانی سریع برای دلدرد
این گیاه خواص الکی ملایمی دارد؛ به همین دلیل در درمان سریع دلدرد موثر است.
مصرف زنیان به همراه مقدار کمی نمک و آبگرم برای رفع مشکلات گوارشی و دلدرد بسیار مفید است.
توصیه میشود که افراد مبتلا به سوء هاضمه یا بیاشتهایی یک قاشق چایخوری دانه زنیان را همراه غذا مصرف کنند.
2. سرماخوردگی
برای درمان سرماخوردگی های مزمن توصیه میشود که دانه بوداده زنیان، به میزان 2 گرم در 15 تا 20 روز استفاده شود.
استنشاق دانههای آسیاب شده زنیان هم برای بهبود سردرد، میگرن و سرفه و سرماخوردگی موثر است.
جویدن دانههای زنیان به همراه آب ولرم نیز برای درمان سرفه بسیار مفید است.
3. آسم
استنشاق دود زنیان نای و ریهها را باز میکند و مجرای تنفسی را پاکسازی میکند.
افراد مبتلا به آسم باید دوبار در روز به میزان یک قاشق چایخوری از مخلوط زنیان و شکر زرد مصرف کنند.
4. دیابت
مصرف یک قاشق چایخوری دانه زنیان همراه 4 قاشق چایخوری عصاره برگ بکرایی سه بار در روز، به رفع مشکل تکرر ادرار ناشی از دیابت کمک شایانی میکند.
5.رهایی از اعتیاد به الکل
برای رهایی از اعتیاد الکلی، 30 میلیگرم عصاره زنیان را باید هر شب به مدت 50 روز مصرف کرد.
6. وبا
این گیاه قادر است تا تاثیرات میکروبی کرمها و مشکلات عفونی رودهها را به کمترین حد ممکن برساند؛ به همین دلیل برای مبتلایان به وبا داروی مناسبی است.
7. سنگ کلیه
مصرف مخلوط دانههای زنیان، سرکه و عسل به مدت10 روز، به حل شدن سنگ کلیه و دفع آن توسط ادرار کمک میکند.
8. کاهش وزن
زنیان اشتها را تحریک میکند و ترکبیاتی ملین دارد و دفع مواد درون روده سرعت میبخشد و بنابراین به کاهش وزن کمک میکند.
مصرف منظم زنیان میتواند تا حدودی برای رفع چاقی مزمن هم مفید باشد.
9. کاهش نفخ
زنیان یکی از بهترین گیاهان در درمان نفخ و گاز شکم و سوء هاضمه است.
عصاره این گیاه به رفع مشکلات ذکر شده کمک میکند و اشتها را نیز افزایش میدهد.
10. اسیدیته شدن معده
دانههای زنیان خواص ضد اسیدی دارند. به افرادی که از اسید بالای معده رنج میبرند توصیه میشود که همراه صبحانه یا بعد از وعدههای غذایی، زنیان را به همراه آب ولرم و کمی نمک مصرف کنند.
انجام این کار به مدت ا تا 15 روز، تاثیرات مثبت چشمگیری در کاهش اسید معده دارد.
مصرف زنیان در آشپزی
زنیان کاراییهای فراوانی دارد که یکی از آنها در آشپزی است.
از این گیاه به عنوان یکی از مهمترین مواد اولیه آشپزی یا ادویه در سرتاسر دنیا استفاده میشود.
اغلب از آن برای افزایش طعم و مزه غذا همراه میبرند.
زنیان را به پختنیهایی مانند نان، لوبیا، عدس، اسنک، بیسکوییت، سوپ، سس و غیره میافزایند.
این ادویه را در مرحله آخر پخت به غذا اضافه میکنند به همین دلیل بوی آن برای مدتی طولانی در غذا میماند.
طعم و عطر زنیان از تیمول ( ترکیبات روغنی اصلی موجود در گیاه) ناشی میشود.
زنیان به عنوان ادویه
به دلیل برخورداری از عطر و طعم و نیز خواص دارویی، زنیان به عنوان ادویه مورد استفاده بسیاری از افراد است.
این ادویه در حین پخت به غذا افزوده میشود؛ باید به خاطر داشت که پودر زنیان طعم و عطر بسیار تندی دارد و فقط میزان کمی از آن برای طعمدار کردن غذا کافی است.
همانطور که ذکر شد این عطر و طعم از روغن تیمول موجود در گیاه حاصل میشود.
این ادویه برای بهبود گوارش مفید است و اغلب آن را با شیر کودک مخلوط میکنند.
زنیان فواید متعددی دارد و در اکثر غذاهای هندی از جمله تادکا به کار برده میشود.
چای زنیان / دمنوش زنیان
چای زنیان به داشتن بویی تند معروف است.
این چای برای درمان سرماخوردگی بسیار مفید است.
مصرف زنیان در تمام فصول مفید است ولی در زمستان و هوای بارانی تاثیر بهتری دارد.
دانههای این گیاه غنی از مواد مغذی میکرو (خرد) و ماکرو (کلان) هستند.
در مواقع بروز مشکلات گوارشی و نفخ یا به عنوان ضدعفونی کننده، تببر و خلط آور مورد استفاده قرار میگیرد.
سوال اساسی نحوه تهیه چای زنیان است!
دم نوش زنیان یا چای زنیان: حدود ۲ تا ۴ گرم از زنیان را در یک لیوان آب جوش اضافه کنید و یک درب بر روی آن قرار دهید و بین ده تا ۱۵ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد و درنهایت صافشده این دمنوش مفید را میل کنید.
میتوانید این دمنوش مفید را بهعنوان یک دهانشویه خوشبو قرقره کنید.
برای بهرهمند شدن بهتر از خواص مفید دانههای زنیان میتوانید از پودر این دانهها استفاده کنید تا بهتر و راحتتر جذب بدن شوند.
عرق زنیان
از عرق زنیان هم بهعنوان راه درمانی برای ضدعفونی کردن، از بین بردن نفخ و ترش کردن معده، بهبود هضم غذا و افزایش عملکرد دستگاه هاضمه، درمان تشنج و سکسکه، کاهش ناراحتیهای عصبی، تقویت نیروی جنسی و سایر مواردی که در قسمت خواص زنیان ذکر شد، استفاده میشود؛ اما ازلحاظ اقتصادی مصرف زنیان بهصورت دمنوش و چای کمهزینهتر است.
علاوه بر آن چون حالت طبیعیتری دارد از مضرات احتمالی استفاده از عرقیات گیاهی به دلیل فراوری شدن در کارخانههای مختلف در امان خواهید بود.
البته این نکته را هم میتوان ذکر کرد که عرق زنیان دردسرهای آماده کردن چای و دمنوش را ندارد و بدون فوت وقت میتوان از آن استفاده کرد؛
بنابراین شاید گاهی به این دلیل بخواهید از عرق این گیاه استفاده کنید.
روغن زنیان
از روغن زنیان هم میتوان برای از بین بردن بیماریهایی که منشأ باکتریایی و قارچی دارند استفاده کرد.
از طرفی هم میتوانید با بو کردن این روغن طبیعی عوارض ناشی از سرماخوردگی را آر خود دوریکنید و بهبود یابید.
برای درمان و کاهش درد زانو و پاهای خود هم میتوانید از این روغن به نواحی درد بمالید.
درنهایت از روغن زنیان میتوان برای سایر مواردی که در قسمت خواص دارویی زنیان بیان شد، بهره برد.
ارزش غذایی زنیان
این گیاه حاوی مواد مغذی و معدنی فراوان است.
چربی، پروتئین، فیبر، قند، مواد معدنی، کالری و غیره دارد.
هر 100 گرم زنیان حاوی 305 کالری، 25 گرم چربی،4 گرم چربی اشباع شده، 15 گرم چربی اشباع نشده، 5 گرم چربی اشباع شده مونو، 10 گرم سدیم، 43 گرم کربوهیدرات، 39 گرم فیبر و 16 گرم پروتئین است.
برای ایجاد تاثیرات دارویی، اغلب بعد از غذا مصرف میشود.
سایر خواص دانههای زنیان
14 مورد از برترین خواص دانه زنیان عبارت است از:
1. این گیاه میزان دفع دستگاه گوارشی و روده را افزایش میدهد و در نتیجه عملکرد گوارشی را بهبود میبخشد.
2. زنیان برای دلدرد بسیار مفید است. در صورتیکه از عارضههایی مانند سوء هاضمه، فتخ و یا گاز معده رنج میبرید به مدت یک هفته، هر روز یک قاشق چایخوری دانه زنیان را همراه آب مصرف کنید.
3. تیمول (Thymol) روغنی است که از دانههای زنیان استخراج میشود و خواص ضدمیکروبی و ضد قارچی دارد.
4. گونهای از زنیان که میزان تیمول بیشتری دارد در درمان آسم و سرفه به عنوان مادهای ضدعفونی کننده استفاده میشود.
5. دانههای این گیاه برای برطرف کردن مشکلات تنفسی مانند سرماخوردگی معمولی، سرفه، برونشیت و گرفتگی مجرای تنفسی مفید هستند.
6. روغن این گیاه برای ماساژ پا مطلوب است. ماساژ مداوم با این روغن، دردهای روماتیسمی را بهبود میبخشد.
7. غرغره کردن آب زنیان برای بهبود دنداندرد موثر است. استشمام دود این گیاه هم برای دنداندرد مفید است.
8.دانههای زنیان به از بین بردن سنگ کلیه هم کمک میکنند. برای این منظور توصیه میشود که به مدت 15 تا 20 روز دانههای زنیان را به همراه عسل یا سرکه مصرف کنید.
9. دانههای تفت داده شده زنیان رادر یک لیوان آب بجوشانید، مخلوط را بنوشید. این ترکیب برای برطرف کردن اسید بالای معده و سوء هاضمه مفید است.
10. به سبب تیمول موجود در زنیان، این گیاه برای بهیود قولنج، گرفتگی عضلانی و آماس موثر است.
11. استفاده موضعی از مخلوط دانههای خرد شده زنیان و کشک (شیر دلمه شده) برای رفع جوش، کورک، لک و جوشهای سرسیاه کارایی فراوان دارد.
12. عصاره این گیاه برای رفع نفخ شکم موثر است.
13. این دانهها اشتها را افزایش می دهند و ملین نیز هستند.
14. زنیان در درمان بواسیر، تهوع و امراض دهانی نیز مفید است.