اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین) / عوارض / موارد مصرف / درمان سرطان

اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین) Oxaliplatin / عوارض / موارد مصرف / درمان سرطان / اکسالی پلاتین در بارداری

اکسالی پلاتین یا اگزالی پلاتین (به انگلیسی Oxaliplatin) برای درمان سرطان به کار می رود.

اکسالی پلاتین باعث از بین رفتن سلول های سرطانی و یا کند شدن رشد تومور می شود. این دارو هم مانند دیگر داروهای ضد سرطان دارای عوارض زیادی می باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین) / عوارض اکسالی پلاتین / اکسالی پلاتین در بارداری / دارو اکسالی پلاتین / درمان سرطان

موارد مصرف اکسالی پلاتین

اکسالی پلاتین به همراه فلوئورواوراسیل و اسید فولینیک در درمان سرطان متاستاتیک کولورکتال به کار میرود.

همچنین برای سرطان کولون مرحله سوم و تومور اولیه کاملا برداشته شده کاربرد دارد.

مکانیسم اثر اگزالی پلاتین

اکسالی پلاتین در محلولهای فیزیولوژیک تحت واکنش های غیرآنزیمی به مشتقات فعال تبدیل میشود.

در این رابطه، چندین گونه فعال به طور موقتی تشکیل می شوند که به طور کووالانس به ماکرومولکول ها متصل شده و پیوند متقاطع داخل زنجیره ای و بین زنجیرهای با DNA تشکیل می دهند که باعث مهار بازنویسی و تقسیم DNA میشود.

فارماکوکینتیک اگزالی پلاتین

بعد از تجویز داخل وریدی، اکسالی پلاتین به طور وسیعی در بدن توزیع شده و به طور غیر قابل برگشتی به گلبول های سرخ متصل می شود. دارو به طور وسیعی به ترکیبات فعال و غیرفعال متابولیزه شده و عمدتاً از راه ادرار دفع میشود.

موارد منع مصرف اکسالی پلاتین

• اکسالی پلاتین نباید در بیمارانی که از قبل به نوروپاتیهای حسی یا تضعیف استخوان مبتلا هستند یا در بیماران مبتلا به اختلالات شدید کلیوی تجویز شود.
• در صورت وجود حساسیت مفرط، اکسالی پلاتین نباید مصرف شود.

هشدارها

• آزمایشات نورولوژیک بایستی در طی دوره درمان با دارو، در فواصل منظم انجام شود و در صورت نیاز مقدار مصرف اکسالی پلاتین کاهش یابد.
• شمارش منظم خونی باید در طول دوره درمان انجام شده و دارو درمانی تا زمان بازیابی سلولهای خونی، نباید مجددا تکرار شود.

عوارض اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین)

کم خونی، آرترالژی، درد قفسه سینه، سرفه مداوم، تنگی نفس،

ادم، سندروم دست و پا، واکنشهای محل تزریق، لکوپنی یا نوتروپنی، نوروپاتی،

استوماتیت، ترومبوسیتوپنی و ترومبوآمبولی، درد شکمی، بی اشتهایی،

کمردرد، اسهال، یبوست، سرگیجه، سوءهاضمه، خستگی، تب، سردرد،

بی خوابی، تهوع، رینیت، لرز، عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس و استفراغ با مصرف این دارو گزارش شده است.

اکسالی پلاتین در بارداری

گروه D : در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است.

زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند.

تداخل های دارویی اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین)

اکسالی پلاتین با تضعیف کننده های مغز استخوان و با واکسن های حاوی ویروس زنده تداخل دارد.

توپوتکان، تراستوزوماب، ستوکسی ماب، ویتامین آ، ویتامین ای، کلوزاپین، دی سولفیرام، سیدوفوویر

نکات قابل توصیه دارو اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین)

• در صورت انجام ایمیونیزاسیون، مراتب باید به پزشک اطلاع داده شود.
• بیمار باید از تماس با افراد مبتلا به عفونت خودداری نموده و در صورت بروز علائم تب و لرز، سرفه، یا خشن شدن صدا، کمر درد یا ادرار دردناک، فورا به پزشک مراجعه نماید.
• در صورت بروز تهوع، استفراغ، دهیدراسیون، سرفه یا اشکال در تنفس، باید فورا به پزشک اطلاع داده شود.
• در صورت مشاهده خونریزی یا کوفتگی غیر معمول، مدفوع سیاه و Tarry، خون در ادرار یا مدفوع یا لک ههای قرمز ته سنجاقی در پوست ، با ید فورا به پزشک اطلاع داده شود.
• در صورت بروز قرمزی، درد یا ادم در ناحیه تجویز اکسالی پلاتین، باید فورا به پزشک اطلاع داده شود .
• برای کنترل نوروپاتی حسی، از مصرف نوشیدنی های خنک، قطعه های یخ همراه با نوشیدنی ها، قرار گرفتن در هوای سرد و تماس با اجسام سرد باید اجتناب شود .
  در صورت قرار گرفتن در معرض هوای سرد، پوست باید پوشیده باشد و از تنفس عمیق خودداری شود .
  برای خروج اجسام از یخچال و فریزر، باید از دستکش استفاده شود. در ضمن نبایستی قطعات یخ را روی بدن قرار داد .
  در هوای گرم، از سرعت بالای کولرها نباید استفاده نشود.
• برای انجام اعمال دندانپزشکی با ید با پزشک خود مشورت شود. در استفاده از مسواک، نخ دندان و خلال دندان نیز باید احتیاط کنید.
• قبل از لمس کردن چشمان یا بردن دست ها داخل حفرات بینی، دستها باید شسته شوند.
• بیمار باید مراقب بریدگی های ناگهانی با اجسام تمیز باشد.
• از انجام فعالیت هایی نظیر ورزش که خطر ایجاد آسیب و کوفتگی دارد، باید خودداری شود.

درمان سرطان / داروی ضد سرطان / دارو اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین) / عوارض اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین)

مقدار مصرف اکسالی پلاتین (اگزالی پلاتین)

مقدار اکسالی پلاتین از راه انفوزیون وریدی (که در 250-500 ml گلوکز 5% حل شده است با مقدار 85 mg/m² طی 2 تا 6 ساعت تجویز می شود.

در صورت کنترل عوارض سمی در حد معمول، مقدار مصرف اکسالی پلاتین ممکن است در فواصل دو هفته ای تکرار شود که در صورت نیاز کاهش مییابد.

دارو حتماً باید قبل از فلوئورو- پیریمیدین ها تجویز شود.

اسامی تجاری موجود در ایران

اشکال دارویی