سفت شدن مدفوع / علائم سفت شدن مدفوع / درمان سفت شدن مدفوع / تشخیص سفت شدن مدفوع

گوارشی 21 ژوئن 2018

سفت شدن مدفوع / علائم سفت شدن مدفوع / درمان سفت شدن مدفوع / تشخیص سفت شدن مدفوع

سفت شدن مدفوع و مدفوع سفت (Fecal impaction) عبارت است از سفت و خشک شدن مدفوع که در روده بزرگ یا مقعد گیر افتاده است.

این توده غیرمتحرک مسیر را می بندد و حالتی را در فرد ایجاد می کند که نمی تواند عمل دفع را انجام دهد.

سفت شدن مدفوع در فرآیند طبیعی گوارش که شامل معده، روده و مقعد است، اختلال ایجاد می کند.

درمان نکردن این بیماری می تواند موجب مشکلات جدی در فرد شود.

در صورت داشتن این علائم هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.

علائم سفت شدن مدفوع

سفت شدن مدفوع / علائم سفت شدن مدفوع / درمان سفت شدن مدفوع / تشخیص سفت شدن مدفوع

علائم سفت شدن مدفوع عبارت اند از:

  • دفع مدفوع مایع
  • درد در ناحیه شکم
  • نفخ
  • حالت تهوع یا استفراغ
  • احساس نیاز به زور زدن هنگام دفع
  • سردرد
  • احساس سیری و میل نداشتن به خوردن

افرادی که مشکوک به سفت شدن مدفوع هستند می بایست هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنند. اجتناب از درمان این عارضه ممکن است سبب ایجاد علائم شدیدتری شود که عبارت اند از:

  • افزایش ضربان قلب
  • احساس گیجی
  • تنگی نفس یا نفس نفس زدن
  • تب
  • زودرنجی و حساس شدن
  • بی اختیاری در دفع ادرار یا مدفوع (حرکات روده غیرقابل کنترل می شوند.)

علائم سفت شدن مدفوع

دلایل سفت شدن مدفوع

عوامل مختلفی سبب ابتلا به سفت شدن مدفوع می شوند که به شرح زیر می باشند:

  1. یبوست درمان نشده

یبوست زمانی رخ می دهد که مدفوع به علت حرکات نامنظم روده سفت و خشک می شود. علت های بروز یبوست عبارت اند از:

  • کمبود فیبر در رژیم غذایی؛ هر فرد بایستی به منظور جلوگیری از ابتلا به یبوست روزانه 30 گرم فیبر مصرف کند.
  • کمبود مایعات
  • بی تحرکی؛ انجام حرکت های ورزشی به صورت منظم باعث قوی شدن جداره روده می شود.
  • امتناع از دفع مدفوع
  • برخی داروهای خاص
  • شقاق مقعد یا بواسیر؛ درد ناشی از این عارضه در هنگام دفع سبب امتناع فرد از دفع و در نتیجه بروز یبوست می شود.
READ  جراحی بیماری کرون / مزایا و معایب جراحی بیماری کرون / درمان بیماری کرون

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مطلب درمان سریع یبوست را مطالعه نمایید.

  1. استفاده افراطی ملین ها

استفاده بیش از حد از ملین ها روده بزرگ را تحت تاثیر قرار داده و بدن برای کمک به حرکات روده ای به ملین ها وابسته می شود. در نتیجه  توانایی روده بزرگ در انجام طبیعی این فرآیند کاهش می یابد.

  1. شرایط خاص پزشکی

عارضه سفت شدن مدفوع در برخی از شرایط پزشکی به عنوان عوارض جانبی بروز پیدا می کند. این شرایط پزشکی عبارت اند از:

  • سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
  • سرطان روده بزرگ
  • دیورتیکول
  1. عدم تحرک

عدم تحرک به علت صدمه دیدن یا پیری ممکن است موجب ضعف ماهیچه های شکمی و کاهش حرکات توده ای روده بزرگ شود. در این حالت توانایی بدن در حرکت مدفوع در روده کاهش یافته و در نتیجه عارضه سفت شدن مدفوع بروز پیدا می کند.

  1. داروهای خاص

برخی از داروهای خاص که سبب کاهش حرکات روده ای می شوند عبارت اند از:

  • داروهای ضد افسردگی
  • داروهای آنتی کولینرژیک
  • داروهای مسدود کننده کانال کلسیم
  • داروهای آنتی اسید
  • داروهای فراهم کننده آهن
  1. جراحی آنورکتال

اگر چه بروز سفت شدن مدفوع در این حالت نادر است اما جراحی آنورکتال می تواند سبب آن شود.

 

تشخیص سفت شدن مدفوع

سفت شدن مدفوع / علائم سفت شدن مدفوع / درمان سفت شدن مدفوع / تشخیص سفت شدن مدفوع

تشخیص عارضه سفت شدن مدفوع از طرق مختلقی امکان پذیر است. احتمالا پزشک در ابتدا از بیمار چند سوال شخصی می پرسد. این سوالات به شرح زیر می باشند:

  • تعداد دفعات دفع و زمان آخرین دفع بیمار چه زمانی بوده است؟
  • تعداد دفعات ابتلا به یبوست چگونه است؟
  • چه مقدار مایعات می نوشد؟
  • چه مقدار فیبر مصرف می کند؟
  • آیا از ملین ها استفاده می کند؟
  • چه نوع داروهایی مصرف می کند؟

سپس پزشک شکم بیمار را جهت تشخیص توده فشار می دهد.

همچنین ممکن است پزشک برای تشخیص علت علائم و مشکل احتمالی انگشت خود را درون مقعد بیمار فرو کند.

در برخی از موارد عکسبرداری اشعه ایکس برای تشخیص توده ضروری است.

READ  گاسترکتومی / عوارض گاسترکتومی / برداشتن معده / انواع گاسترکتومی / رژیم غذایی بعد از عمل

روش دیگر کولونوسکوپی می باشد که طی آن یک لوله که یک دوربین و چراغ در ابتدای آن تعبیه شده است را به درون روده بزرگ هدایت می کنند.

 

درمان سفت شدن مدفوع

فرد مبتلا به سفت شدن مدفوع باید هر چه سریع تر تحت درمان قرار بگیرد و توده مدفوع خارج شود.

غفلت از درمان، پیامد های جدی و حتی مرگ را در پی خواهد داشت.

درمان های مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد.

رایج ترین روش درمانی تنقیه (Enema) نامیده می شود که طی آن پزشک مایعی را از طریق مقعد به درون روده می فرستد،

این مایع مدفوع سفت شده را نرم و سپس خروج آن را آسان می کند.

در صورتی که عمل تنقیه پاسخگو نباشد، مدفوع را خرد و سپس آن را با دست خارج می کنند.

با خارج شدن مدفوع حرکات روده ای شکل طبیعی خود را می گیرند و هرگونه عوارض جانبی این بیماری از بین می رود.

سایر روش های درمانی به شرح زیر می باشند:

  1. استفاده از ملین ها

پزشک ممکن است برای فرد بیمار ملین خوراکی تجویز کند. ملین ها سبب می شوند تا روده بزرگ آب بیشتری تولید کند. آب موجب نرم تر شدن توده مدفوع و خروج آن از بدن می شود. همچنین ملین ها را می توان بدون تجویز پزشک خریداری کرد.

  1. شیاف های مقعدی

با استفاده از شیاف های مقعدی، آب به محل حضور مدفوع سفت شده رسیده و سبب نرم شدن آن می شود.

  1. شستشو با آب

در این روش پزشک یک شلنگ را وارد مقعد بیمار می کند و از طریق آن محل مورد نظر را با آب شستشو می دهد، این کار باعث نرم و خرد شدن مدفوع می شود. در مرحله بعدی، قبل از خروج مدفوع توسط یک لوله دیگر، ممکن است پزشک مقعد را جهت کمک به حرکت مدفوع ماساژ دهد.

درمان خانگی سفت شدن مدفوع

افراد مبتلا به این بیماری نباید خودسرانه سعی در خارج کردن مدفوع کنند و یا اینکه برای خروج خودبخودی مدفوع منتظر بمانند.

READ  عوارض پروبیوتیک / کودکان / واژینال / بارداری و شیردهی

فرد بیمار باید برای درمان به پزشک مراجعه کند تا وی بتواند مناسب ترین روش درمانی را تجویز کند.

اگر چه می توان با داشتن یک رژیم غذایی مناسب حرکات طبیعی روده حفظ  شده و در نتیجه از بروز یبوست جلوگیری کرد.

یک رژیم غذایی سرشار از فیبر حرکات روده ای را منظم می کند.

همچنین ملین های طبیعی مانند چای، قهوه و آب آلو در بهبود یبوست موثر هستند.

پیامدهای سفت شدن مدفوع

در صورت غفلت ورزیدن فرد مبتلا به سفت شدن روده و اجتناب از درمان خود، ممکن است پیامدهای شدید تری در انتظار وی باشد. این پیامدها عبارت اند از:

  • شکاف دیواره روده
  • شقاق
  • بواسیر
  • خونریزی مقعدی

در صورت مشاهده هرگونه مشکل روده ای، گوارشی و حرکات روده ای بایستی هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از سفت شدن مدفوع

درمان سفت شدن مدفوع

در این قسمت به تغییراتی در سبک زندگی اشاره خواهیم کرد که خطر بروز عارضه سفت شدن مدفوع در شما را کاهش می دهد.

  • انجام حرکات ورزشی و داشتن تحرک به صورت منظم
  • داشتن رژیم غذیی سرشار از فیبر
  • مصرف مایعات فراوان
  • پرهیز از مصرف الکل
  • دفع به موقع مدفوع و پرهیز از نگه داشتن آن

پرهیز از مصرف ملین ها و تلاش برای پیشگیری از ابتلا به یبوست شانس بروز عارضه سفت شدن مدفوع را کاهش می دهد. هرچند این امر همیشه امکان پذیر نمی باشد. ممکن است پزشک برای حرکت مدفوع از نرم کننده های مدفوع استفاده کند.

 

کلام آخر

سفت شدن مدفوع یک بیماری شایع در بین افراد می باشد.

درمان به موقع و مناسب، ناراحتی بیماری و عوارض جدی پس از آن را کاهش می دهد.

درمان نکردن این بیماری ممکن است موجب عوارض خطرناک و جدی تری شود.

تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی از ابتلای مجدد فرد به این عارضه جلوگیری خواهد کرد.