6 درمان خانگی بیماری ام اس MS برای کنترل علائم و نشانه ها
6 درمان خانگی بیماری ام اس MS برای کنترل علائم و نشانه ها
اسکلروز چندگانه یا همان بیماری ام اس MS یک بیماری خود ایمنی بوده که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد. این بیماری 2.5 میلیون نفر در سراسر جهان و حدود 400 هزار نفر در ایالات متحده را مبتلا کرده است.
در این مطلب می خوانید:
علائم ام اس چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟
اسکلروز چندگانه یا ام اس چیست؟
6 درمان طبیعی برای کمک به کنترل علائم ام اس (اسکلروز چندگانه)
علائم ام اس چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟
علائم MS در هر فرد متفاوت است. علائم آن می تواند ضعف، بی حسی، تغییرات شناختی و تاری دید را در بر داشته باشد. در حال حاضر هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که برای تشخیص MS مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین برای تشخیص آن باید آزمایش های متعددی انجام شود. پزشکان معمولا MS را براساس علائم بالینی بیمار، معاینه فیزیکی و نتایج آزمایشات تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) تشخیص می دهند.
بیماری MS از چه سنی شروع می شود؟ MS می تواند در هر سنی فرد را مبتلا کند و زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا هستند. این اختلال معمولا بین سن 20 تا 40 سالگی تشخیص داده می شود اما می تواند در افراد جوان تر یا مسن تر از این بازه سنی نیز دیده شود.
از آنجا که علت بروز این بیماری به طور کامل مشخص نشده است، هیچ “درمان” قطعی برای آن وجود ندارد. خبر خوب این است که درمان های طبیعی مختلفی برای اسکلروز چندگانه وجود دارد که اغلب می تواند بهبود زیادی در علائم ایجاد کند و در صورت ترکیب شدن با سایر روش ها ممکن است حتی موجب معکوس شدن روند بیماری شود.
بیشتر بخوانید:
بیماری ام اس، علائم، تشخیص و درمان
اسکلروز چندگانه یا ام اس چیست؟
با توجه به تعریف انجمن ملی اسکلروز چندگانه:
اسکلروز چندگانه (MS) یک بیماری غیر قابل پیش بینی و غالبا ناتوان کننده سیستم عصبی مرکزی است که جریان اطلاعات میان مغز و سایر اعضای بدن و جریان اطلاعات درون مغز را مختل می کند.
اسکلروز چندگانه به نواحی متعدد (چندگانه) زخم و آسیب بافتی (اسکلروز) اشاره دارد. نوع اصلی بافتی که توسط ام اس آسیب میبیند، میلین نام دارد. میلین بافتی است که در اطراف اعصاب قرار می گیرد و به رشته های عصبی کمک می کند تا سیگنال های شیمیایی را به سراسر بدن بفرستند.
برخی از علائم و نشانه های اولیه اسکلروز چندگانه شامل تغییرات در احساس لامسه، از دست دادن قدرت در یک دست یا یک پا و احساس مور مور شدن، سوزش و خارش در اعضای بدن است. وقتی میلین آسیب دیده باشد حرکت سیگنال های عصبی که به چشم، مغز و نخاع می رسد، آهسته یا متوقف می شود. با مرور زمان که ام اس پیشرفت می کند، میلین و آکسون ها بیشتر نابود شده و اندازه مغز کاهش یابد، در نتیجه عملکردهای شناختی کاهش یافته و بسیاری از علائم دیگر مرتبط با اختلال عملکرد عصبی در فرد هویدا می شود.
آیا امکان دارد کسی با بیماری ام اس متولد شود؟
اکثر افراد مبتلا به ام اس از سنین پایین مبتلا می شوند. علت بیماری MS هنوز به طور دقیق مشخص نیست اما متخصصان معتقدند که یکی از علل رایج آن ممکن است قرار گرفتن در معرض برخی ویروس ها در سنین کودکی باشد. نمونه هایی از دو ویروس که ممکن است باعث MS شوند، ویروس هرپس و رترو ویروس است. ممکن است علائم MS در اوایل زمان تولد در فرد آغاز شود اما تا چندین سال بعد و تا زمانی که بیماری پیشرفت نکرده باشد، نمی توان آن را تشخیص داد.
علائم و نشانه های ام اس
علائم ام اس شامل موارد حسی (مشکلات در زمینه حواس پنجگانه) و موارد مربوط به کنترل حرکت (حرکت و هماهنگی عضلات) است. شايعترين نشانه های اسکلروز چندگانه عبارتند از:
- تغییرات در قوه بینایی از جمله تاری دید یا دوبینی. برخی افراد ممکن است نابینایی جزئی، ضعف بینایی در نور کم، از دست دادن حساسیت تمرکز روی اشیاء (از بین رفتن دید مرکزی) و حرکات غیر ارادی چشم را تجربه کنند. تغییرات در قوه بینایی به علت افزایش التهاب اعصاب بینایی منتهی به چشم (التهاب عصب بینایی) است.
- تغییرات شناختی و اختلالات ذهنی، از جمله عدم توانایی تفکر واضح، از دست دادن حافظه، ضعف در ادراک و تصمیم گیری و حواس پرتی.
- عدم هماهنگی، حرکات بی اراده و از دست دادن تعادل.
- بی حسی، مور مور شدن، کاهش احساس لامسه.
- ایجاد احساسی شبیه شوک الکتریکی در گردن هنگام پایین آوردن گردن، ستون فقرات یا سر.
- احساس سوزش، خارش یا درد در پوست.
- گرفتگی، اسپاسم و ضعف در بازوها یا پاها، لرزش، سختی در راه رفتن و خشک شدن عضلات.
- تغییرات خلق و خو از جمله نوسانات خلقی، افسردگی یا شیدایی، ناتوانی در کنترل احساسات، افزایش گریه و خنده های ناخوشایند.
- اختلال جنسی از جمله نبود احساس در ناحیه تناسلی، بروز مشکل در ارگاسم، و ناتوانی جنسی.
- سرگیجه.
- علائم گوارشی از جمله یبوست، اسهال، از دست دادن کنترل روی حرکات روده و مشکلات کنترل ادرار.
- کاهش سرعت صحبت کردن و لکنت زبان.
- فلج جزئی و حرکات ناخواسته هنگام وخیم تر شدن بیماری.
- زوال عقل و شیدایی هنگام وخیم تر شدن بیماری.
عود و فروکش کردن علائم اسکلروز چندگانه:
علائم ام اس می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. بسیار شایع است که علائم MS در نوسان باشند و مدتی عود کرده و پس از آن فروکش کند. این بدان معنی است که افراد مبتلا به ام اس در دوره ای با علائم بیماری دست و پنجه نرم می کنند و پس از فروکش کردن علائم دوباره احساس سلامتی دارند.
چندین نوع مختلف اسکلروز چندگانه وجود دارد که شدت بیماری و همچنین نوسانات بین بهبودی و طغیان بیماری را مشخص می کنند. علت این که بیماری عود و سپس فروکش می کند این است که میلین اطراف اعصاب ممکن است ترمیم شود، سپس دوباره آسیب ببیند، سپس دوباره ترمیم شود و این روند همچنان ادامه می یابد. بهبود علائم MS ممکن است برای ماهها یا حتی سالها طول بکشد. اکثریت افراد مبتلا به MS – حدود 80 تا 85 درصد – دارای MS عود کننده- فروکش کننده هستند.
عود علائم اسکلروز چندگانه ممکن است در برخی موارد سخت و طاقت فرسا و در بعضی موارد خفیف باشد. با مرور زمان و حادتر شدن شرایط بیماری، دوره فروکش کردن علائم و بهبودی کوتاه مدت و ناقص خواهد بود.
برخی افراد ممکن است فقط یکی از علائم بیماری را به طور پیشرونده داشته و ماهها یا سالها هیچ علائم دیگری را تجربه نکنند. طغیان و حاد شدن علائم گاهی اوقات تنها یک بار اتفاق می افتد و پس از آن برای همیشه فروکش کند. برای برخی افراد علائم معمولا شدید هستند و ممکن است در عرض چند هفته یا چند ماه بیش از قبل شدت یابد، به این حالت “الگوی پیشرونده اولیه” می گویند. هنگامی که علائم MS به صورت متناوب عود و فروکش کند با حالتی به نام “الگوی پیشرونده ثانویه ” یا “الگوی پیشرونده عود کننده” مواجه خواهیم بود.
علل و خطرات اسکلروز چندگانه
بیماری ام اس با بدن چه می کند که باعث ایجاد علائم ذکر شده در بالا می شود؟
همانطور که قبلا ذکر شد MS ناشی از آسیب به غلاف میلین، یعنی پوشش محافظ سلول های عصبی است. عصب ها توسط بافتی (میلین) پوشیده می شوند که بسیار شبیه به روکش حفاظت از سیم های الکتریکی است و به عنوان عایق عمل می کند. پوشش عصب ها برای رساندن امواج عصبی و در نتیجه اجرای بسیاری از عملکردهای بدن مانند هماهنگی عضلات و کنترل احساسات مورد نیاز است.
نوع آسیب عصبی که با ام اس مرتبط است ممکن است توسط عوامل متعددی از جمله واکنش های خود ایمنی، عفونت های باکتریایی دستگاه گوارش و افزایش التهاب ایجاد شده باشد. به عبارت دیگر MS به علت حمله سلول های ایمنی بدن به سیستم عصبی ایجاد می شود. این آسیب می تواند در هر قسمتی از مغز یا نخاع اتفاق بیافتد.
اگر چه علل خاص MS شناخته نشده است اما برخی از علل احتمالی آن عبارتند از:
- ویروس ها و عفونت ها، مانند ویروس هرپس یا رترو ویروس.
- قرار گرفتن در معرض مواد سمی و تشعشعات فلزات سنگین.
- کمبود ویتامین D به ویژه در سنین کودکی. تحقیقات نشان می دهد که زندگی در نزدیک استوا و در آب و هوای گرمسیری که به دلیل بودن در معرض نور خورشید کمبود ویتامین D شایع نیست، خطر ابتلا به بیماری ام اس را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. افرادی که در مکان هایی با آب و هوای معتدل و خنک و با نور کمتر خورشید زندگی می کنند احتمالا کمبود ویتامین D دارند و در معرض خطر بالای ابتلا به MS هستند.
- حساسیت غذایی.
- ایمنی سازی.
- وراثت یا سابقه خانوادگی ابتلا به ام اس و بیماری های مشابه. برآورد شده است که حدود 5 درصد از افراد مبتلا به اسکلروز چندگانه دارای یک خواهر یا برادر هستند که مبتلا به این بیماری است و حدود 15 درصد دارای اقوام نزدیک مبتلا به MS هستند. تحقیقات نشان می دهد که افراد دارای نشانگرهای زیستی خاص (آنتی ژن گلبول سفید انسانی) در معرض خطر ابتلا به MS هستند.
- عدم تعادل هورمونی.
- سطوح بالای استرس (ممکن است علت اصلی نباشد اما می تواند موجب بروز طغیان علائم شود).
- داشتن رژیم غذایی ناسالم که باعث التهاب، ضعف سلامت روده و کمبود مواد مغذی می شود.
سایر عوامل بروز MS عبارتند از:
- در سن 20 تا 40 سالگی بودن . جمع کثیری از 400000 نفر فرد مبتلا به MS در ایالات متحده در سنین زیر 40 سال قرار دارند.
- زن بودن.
- سیگار کشیدن.
- چاقی مفرط در دوران کودکی. برخی تحقیقات نشان می دهد افرادی که دارای شاخص توده بدنی بالا (BMI) قبل از سن 20 سالگی هستند ممکن است دو برابر بیشتر از افراد دیگر خطر ابتلا به MS را داشته باشند.
- کمبود ویتامین D در طول 15 سال اول زندگی.
برخی از شایع ترین علل طغیان علائم MS عبارتند از:
- داشتن تب، آنفلولانزا، ویروس یا بیماری دیگری که سیستم ایمنی بدن را تحت فشار قرار می دهد.
- کمبود خواب و افزایش استرس.
- داشتن فعالیت بیش از حد و کم آبی بدن.
- بودن در محیط های بسیار گرم مانند سونا یا حمام کردن با آب داغ، خستگی گرمایی و گرمازدگی.
- نوسانات هورمونی.
6 درمان طبیعی برای کمک به کنترل علائم ام اس (اسکلروز چندگانه)
درمان های متعارف برای اسکلروز چندگانه معمولا شامل مصرف داروهای کورتیکو استروئید است که به سرکوب سیستم ایمنی کمک می کند و واکنش های خود ایمنی را محدود می کند.
از استروئیدها برای متوقف کردن بدن از حمله به سلولها و بافت های خود و از سایر داروها برای درمان علائم خاصی از قبیل ضعف، مور مور شدن و تاری دید استفاده می شود.
به تازگی تعدادی “داروی اصلاح کننده بیماری” تولید شده است که به بیماران مبتلا به MS کمک می کنند تا طول مدت دوره های بهبودی و فروکش بیماری را افزایش داده و شدت عود و طغیان بیماری را کاهش دهند.
این داروها برای تمام بیماران و تمام انواع MS موثر واقع نمی شود اما برای برخی افراد می تواند بسیار مفید باشد.
یک آزمایشگاه بالینی با مدیریت دکتر ریچارد برت از دانشگاه نورث وسترن به بررسی مزایای بالقوه درمان سلول های بنیادی برای کنترل اسکلروز چندگانه پرداخت. از 110 بیمار مورد آزمایش تعدادی تحت درمان دارویی و تعدادی دیگر تحت پیوند سلول های بنیادی خونساز (HSCT ) قرار گرفتند.
این آزمایش به نظر امیدوار کننده می آید زیرا پس از دوره درمانی یک ساله فقط یک مورد عود بیماری در میان بیماران گروه سلول های بنیادی در مقایسه با 39 مورد عود بیماری در میان بیماران تحت درمان دارویی مشاهده شد. پس از گذشت حدود سه سال، تنها 6 درصد از گروه پیوند سلول های بنیادی در مقایسه با 60 درصد از گروه کنترل (درمان دارویی) با شکست مواجه شد.
محققان خاطرنشان کردند که درمان با سلول های بنیادی فرایند آسانی نیست و همچنین برای درمان همه موارد MS کارساز نیست.
ابتدا بیماران برای از بین بردن سیستم ایمنی “معیوب” خود باید شیمی درمانی شوند. سپس سلول های بنیادی که خون را از طریق فرایندی به نام هماتوپوئز تولید می کنند از مغز استخوان بیمار خارج شده و دوباره به جریان خون بیمار تزریق می شود. این سلول های بنیادی تازه که توسط MS تحت تاثیر قرار نگرفته اند سیستم ایمنی بدن بیمار را بازسازی می کنند. با وجود این فرایند چالش برانگیز نتایج اولیه نشان می دهد که این روش در آینده می تواند یک روش درمانی موثر باشد.
متأسفانه با وجود درمان، بیماری MS در طول زمان به آرامی وخیم تر شده و افراد مبتلا را دچار ناتوانی و ضعف در انجام امور روزمره می کند.
با این حال خبر خوب این است که معمولا طول عمر افراد مبتلا به اسکلروز چندگانه تحت تاثیر قرار نمیگیرد، مگر اینکه اختلال بسیار شدید و حاد باشد. در ادامه به نمونه هایی از درمانهای طبیعی اسکلروز چندگانه اشاره کردیم که توانند به کنترل علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک کند:
-
رژیم غذایی مغذی سرشار از چربی های سالم
مقاله ای که در مجله ASN Neuro منتشر شد، بیان می کند:
عوامل تغذیه ای و سبک زندگی می تواند علائم MS را با تغییر وضعیت التهابی بیماری هم در MS عود کننده-فروکش کننده و هم در MS پیشرونده اولیه تشدید یا اصلاح کند. این امر با کنترل مسیرهای متابولیک و التهابی سلول های انسانی و ترکیب میکروبیای روده میسر می شود.
هیچ نوع خاصی از رژیم غذایی برای جلوگیری یا درمان اسکلروز چندگانه وجود ندارد. اما شواهدی وجود دارد که نشان می دهد رژیم های غذایی حاوی آنتی اکسیدان بالا و چربی های سالم می تواند یکی از چندین روش طبیعی درمان یا کنترل علائم اسکلروز چندگانه باشد. کارشناسان معتقدند که “رژیم های غذایی غربی” که کالری بسیار بالایی دارند و بسیار فرآوری شده هستند ممکن است از عوامل ایجاد MS و سایر اختلالات عصبی باشد. MS بیشتر در کشورهای غربی که درآمدهای بسیار بالا (و همچنین بیشترین فاصله را از استوا) دارند شایع است. رژیم های غذایی غربی حاوی مقادیر زیادی نمک، چربی حیوانی، گوشت قرمز، نوشیدنی های قندی، غذاهای سرخ شده و کم فیبر هستند. اکثر افرادی که رژیم غذایی غربی دارند فعالیت فیزیکی کافی ندارند و غالبا زمان کمی برای خواب و استراحت صرف می کنند.
مطالعه ای در سال 2018 ارتباط میان کیفیت رژیم غذایی و مصرف مواد غذایی خاص را با شدت علائم بیماری افراد مبتلا به اسکلروز چندگانه ارزیابی کرد. شرکت کنندگان در این مطالعه به پرسشنامه ای درباره رژیم غذایی که میزان مصرف گوشت قرمز یا فرآوری شده، غلات کامل، قند، میوه ها، سبزیجات و حبوبات را اندازه گیری میکرد پاسخ دادند. پرسشنامه علاوه بر سنجش گروههای غذایی مورد استفاده افراد به بررسی ارتباط میان سبک زندگی سالم (وزن مناسب، رژیم غذایی، فعالیت فیزیکی و استعمال دخانیات) و شدت علائم MS نیز پرداخت. در میان پاسخ دهندگان مبتلا به MS، کسانی که نمرات کیفیت رژیم غذایی ایشان بالاتر بود سطوح ناتوانی و افسردگی کمتری را دارا بودند. افرادی که دارای سبک زندگی سالم تر بودند میزان کمتری از خستگی شدید، درد، افسردگی و اختلال شناختی را گزارش کردند. این مطالعه نتیجه گیری میکند که انتخاب های سالم در رژیم غذایی و سبک زندگی سبب کاهش بار ناتوانی و علائم مرتبط با MS می شود.
چربی ها مواد مغذی ضروری برای تشکیل و محافظت از غشاء عصبی میلین هستند و آنتی اکسیدان ها به کاهش آسیب اکسیداتیو کمک می کنند. سعی کنید از رژیم غذایی مدیترانه ای استفاده کنید زیرا تحقیقات نشان می دهند که این رژیم باعث کاهش التهابات، محافظت از سلامت شناختی، کاهش خطرات مرگ و میر ناشی از مشکلات قلبی و عروقی و تقویت عملکرد اندوتلیال (درون رگی) می شود.
غذاهایی که باید در یک رژیم غذایی سالم برای درمان اسکلروز چندگانه قرار بگیرند عبارتند از:
- غذاهای فرآوری نشده – تا آنجا که ممکن است از غذاهای کامل، ارگانیک و فرآوری نشده استفاده کنید.
- روغن نارگیل – روغن نارگیل حاوی مقادیر زیادی از اسیدهای چرب ضروری (MCFA) است که از مغز و سیستم عصبی محافظت می کند. روغن زیتون نیز یکی دیگر از منابع سالم چربی است.
- میوه ها و سبزیجات تازه – از همه انواع و رنگ های میوه و سبزیجات استفاده کنید تا تمام منابع آنتی اکسیدان برای بدن تامین شود. آنتی اکسیدان ها از آسیب رادیکال های آزاد و ایجاد التهاب جلوگیری میکنند. مواد غذایی گیاهی که سولفورافان (SFN) دارند – یک ترکیب ارگانوسولفور که فعالیت های ضد اکسید کننده و ضد التهابی قوی دارد – از بهترین منابع کنترل MS هستند، زیرا باعث کاهش التهاب، استرس اکسیداتیو، صدمات میلین و پاسخ های خود ایمنی می شود. بهترین منابع سولفورافان شامل خانواده کلم ها از قبیل بروکلی، گل کلم، کلم بوک چوی و کلم بروکسل است.
- غذاهایی با پلی فنل بالا – به عنوان مثال سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، ادویه جات، گیاهان، میوه ها، آب میوه ها، چای و قهوه.
- غذاهایی با لیکوپن و کاروتنوئید بالا – مانند گوجه فرنگی، هویج، هندوانه، سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی و گریپ فروت.
- چربی های امگا 3 – چربی های EPA / DHA موجود در ماهی های آزاد (و مکمل های روغن ماهی) می توانند به کاهش التهاب کمک کنند. بهترین مواد غذایی حاوی امگا 3 عبارتند از ماهی سالمون آزاد، ساردین، ماهی خال مخالی، ماهی قزل آلا و شاه ماهی.
- پروبیوتیک ها و پربیوتیک ها – این ها “باکتری های سودمندی” هستند که به بازسازی یا حفظ میکروبیای روده کمک می کنند. غذاهای پروبیوتیک شامل محصولات لبنی تخمیر شده مانند ماست یا کفیر، سبزیجات و کامبوچای کشت شده و غذاهای پربیوتیک شامل برگ قاصدک خام، سیر خام، پیاز خام، تره فرنگی خام، جیکامای خام، مارچوبه خام و موز نارس هستند.
- کربوهیدرات های پیچیده – از جمله غلات باستانی که دارای فیبر فراوانی هستند مانند ارزن و ذرت خوشه ای (سورگوم). کربوهیدرات های پیچیده باعث رشد باکتری های مفید در روده شده و به کنترل التهاب کمک می کند.
- کلم و جوانه های لوبیا – مواد غذایی حاوی لسیتین به تقویت اعصاب کمک می کند.
مواد غذایی که برای بهبود MS باید از خوردن آنها اجتناب کرد، عبارتند از:
- مواد غذایی فرآوری شده – با اجتناب از هرگونه مواد غذایی فرآوری شده از قرار گرفتن در معرض هرگونه مواد شیمیایی و سموم جلوگیری کنید. سعی کنید از غذاهای کامل (غذاهایی که تنها از یک ماده تشکیل شده و مواد افزودنی ندارد) استفاده کنید و برچسب روی بسته بندی مواد غذایی را برای آگاهی از مواد تشکیل دهنده آن و اجتناب از مواد افزودنی و مواد شیمیایی مطالعه کنید. از مواد غذایی حاوی مقدار زیادی اسید چرب اشباع شده با منشاء حیوانی، اسیدهای چرب هیدروژنه، شیرین کننده های مصنوعی، کربوهیدرات های تصفیه شده، نمک زیاد، مونو سدیم گلومات (MSG) و شیر گاو اجتناب کنید.
- گلوتن – برخی از آلرژی ها و حساسیت های غذایی علائم MS را بدتر می کنند. بدن افراد مبتلا به MS ممکن است به گلوتن حساسیت نشان دهد. گلوتن ممکن است علائم بیماری را برای برخی از افراد مبتلا به MS وخیم تر کند، به همین دلیل توصیه می شود این افراد یک رژیم غذایی بدون گلوتن داشته باشند.
- لبنیات – افراد مبتلا به MS ممکن است برای هضم شیر گاو دچار مشکلاتی شوند. رژیم غذایی بدون لبنیات ممکن است به کنترل علائم بیماری و بهبود سلامت روده کمک کند، اگرچه برای افراد مختلف ممکن است شرایط متفاوت باشد.
- مواد غذایی آلرژی زا – آلرژن ها ممکن است علائم MS را با برانگیختن واکنش های خود ایمنی تشدید کند، بنابراین از هر گونه مواد غذایی که ممکن است به آن آلرژی داشته باشید اجتناب کنید.
- قند – شکر بیش از حد در رژیم غذایی ممکن است واکنش های ایمنی بدن را مختل کند و منجر به التهاب سیستمیک و پیری زودرس شود.
-
محدود کردن تماس با ویروس ها و عفونت ها
با رعایت موارد زیر می توانید به سطح مناسبی از بهداشت دست بیابید و از ابتلا به بیماری های مختلف جلوگیری کنید:
- به طور مرتب و به ویژه پس از رفتن به توالت دستان خود را بشویید.
- از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند حوله یا تیغ اجتناب کنید.
- به طور منظم تمام لباس های خود را با استفاده از مواد شوینده طبیعی آنتی باکتریال شستشو دهید. تمام لباس های کثیف و وسایلی که در تماس مستقیم با بدن است مانند حوله و ملافه را بشویید، به خصوص پس از تماس با فردی که بیماری خاصی دارد.
- میز و وسایل محیط کار خود را به طور کامل تمیز و ضد عفونی کنید.
- افرادی که با غذا و مواد غذایی سر و کار دارند همیشه باید دست های خود را بطور کامل بشویند تا از شیوع بیماری هایی که از مواد غذایی منتشر می شوند جلوگیری شود.
- اگر به باشگاه یا مراکز ورزشی می روید پس از تمرین دوش بگیرید و تمام وسایل و لباس های ورزشی خود را بشویید.
-
ورزش و کاهش استرس
فعالیت فیزیکی روشی رایج برای کاهش علائم بیماری ام اس است. تحقیقات نشان می دهد است که ورزش باعث کاهش علائم خستگی مزمن، کمک به مدیریت استرس، تقویت هماهنگی عضلات بدن و جلوگیری یا کاهش شروع ناتوانی در فرد می شود. بیماران مبتلا به MS باید تمرینات ورزشی ملایم مانند پیاده روی سریع، شنا، رقص سبک، یوگا، تای چی یا دوچرخه سواری سبک انجام دهند. کار کردن با یک مربی در مرکز توانبخشی نیز بسیار توصیه می شود.
از مزایای ورزش در بهبود MS می توان به افزایش متابولیسم اکسیداتیو و کاهش مسیرهای بیوسنتز و التهابات اشاره کرد. ورزش به حفظ تعادل انرژی کمک می کند، بر کیفیت زندگی اثر می گذارد و تولید سیتوکسین های ضد التهاب را افزایش می دهد. در مطالعه ای بر روی حیوانات ثابت شد که ورزش فعالیت های میتوکندری مغز را افزایش داده و موجب بهبود انعطاف پذیری عصبی و کاهش اضطراب می شود.
ورزش بخشی از “برنامه درمانی جامع” محسوب می شود. این برنامه درمانی جامع شامل رژیم غذایی، ورزش، معالجه و مداوا، مدیریت استرس و حمایت اجتماعی است. کنترل استرس عاطفی و فیزیکی برای کاهش عود و طغیان های بیماری و افزایش طول عمر ضروری است. برخی از فعالیت هایی که می توانند به مدیریت استرس کمک کنند شامل یوگا، تنفس عمیق، مدیتیشن، ماساژ، ورزش، مطالعه کتاب و مجله، عضویت در گروه های حمایتی و عبادت و نیایش است.
-
جلوگیری یا درمان کمبود ویتامین D
دقیقا مشخص نیست که ویتامین D چگونه به پیشگیری از بیماری MS کمک می کند، اما تحقیقات نشان می دهد که کمبود ویتامین D می تواند عملکرد ایمنی بدن را کاهش داده و بر بیماری های عصبی اثر بگذارد. مطالعات نشان می دهد که کمبود ویتامین D در دوران کودکی ممکن است مشکلات بیشتری را به بار آورد. در مطالعه ای که بر روی حیوانات انجام شد، محققان دریافتند که یک دوره از رشد در زندگی فرد وجود دارد که کارایی ویتامین D در بهبود التهابات عصبی بسیار بالاست و این نشان می دهد که کمبود ویتامین D در سنین کودکی و نوجوانی نقش اساسی در ابتلا به بیماری MS دارد.
بهترین روش برای تولید ویتامین D در بدن قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت حدود 15 دقیقه در روز است. اگر محل زندگی شما بسیار تاریک و سرد است و نور خورشید کافی نیست و یا در فصل زمستان به سر می برید، می توانید برای تقویت سیستم ایمنی بدن و حفظ مغز و سیستم عصبی خود از مکمل ویتامین D3 استفاده کنید.
-
استفاده از مکمل های مفید
برخی از مکمل های غذایی که می توانید برای کمک به حفظ سیستم ایمنی، درمان و جلوگیری از علائم اسکلروز چندگانه مانند خستگی مفرط و ضعف عمومی بدن استفاده کنید عبارتند از:
- روغن ماهی (2000 میلی گرم در روز) – روغن ماهی می تواند به کاهش التهاب کمک کند و عملکرد عصب را بهبود بخشد.
- پروبیوتیک ها – به بازگرداندن و یا حفظ میکروبیای موجود در روده کمک می کند و باعث کاهش التهاب می شود.
- مولتی ویتامین قوی – مواد مغذی اساسی مورد نیاز برای عملکرد سیستم ایمنی بدن را تامین میکند.
- آنزیم های گوارشی (1-2 کپسول همراه با غذا) – به هضم غذا کمک میکند و واکنش های خود ایمنی به مواد غذایی را کاهش میدهد.
- ویتامین B12 (روزانه 1000 میکروگرم) – ویتامین B12 باعث تشکیل عصب می شود.
- استاتسانانت (2 میلی گرم، یک تا دو بار در روز) – یک آنتی اکسیدان کاروتنوئیدی قوی موجود در ماهی سالمون است که می تواند از مغز و سیستم عصبی حفاظت کند. این ماده در برخی از مکمل های روغن ماهی نیز یافت می شود.
بر اساس تحقیق منتشر شده توسط گروه مطالعات MS از دانشکده TRIP دانشگاه گوته در آلمان، برخی از “مواد مغذی اصلاح کننده بیماری” برای کنترل اسکلروز چندگانه مفید هستند. این مواد مغذی عبارتند از:
- عصاره فلاونوئید چای سبز (به خصوص EGCG) که توانایی مبارزه با صدمات اکسیداتیو را دارد و سلامت متابولیک را تقویت می کند.
- کرکومین، ماده فعال موجود در زردچوبه که دارای خاصیت ضد التهابی و سایر خواص دیگر است.
- روغن خردل، که حاوی گلیکوزیدهای ضد رادیکال آزاد است.
- شاهدانه، که دارای اثرات ضد درد و ضد اسپاسم است.
-
از روغن های ضروری استفاده کنید
روغنهای ضروری از جمله روغن کندر و روغن هلیکروسوم به طور طبیعی از سیستم عصبی حفاظت می کنند. محققان از مطالعات روی حیوانات دریافتند که کندر دارای خواص ضد التهابی فراوان است و به بازسازی عصب های آسیب دیده و بهبود عملکرد آن ها کمک می کند. مصرف روغن کندر به صورت خوراکی 3 بار در روز و هر بار 2 قطره به مدت سه هفته است. یک هفته استفاده نکنید و دوباره چرخه را ادامه دهید. همچنین می توانید دو قطره روغن هلیکروسوم را روی گردن خود دو بار در روز ماساژ دهید. همچنین روغن ریحان و روغن سرو می تواند گردش خون و عملکرد عضلانی را بهبود بخشد و بنابراین ممکن است به کاهش علائم MS کمک کند.
هشدارهایی در مورد ام اس
نشانه های MS می تواند بسیار شبیه به بیماری های دیگر باشد، بنابراین مهم است که در صورت بروز علائم مشابه توسط یک پزشک متخصص مورد معاینه قرار بگیرید. اگر دچار تغییراتی مانند سوزش، درد و ضعف و از دست دادن ناگهانی حواس شدید به پزشک مراجعه کنید. کودکانی که مستعد ابتلا به MS هستند باید سریعا تحت مراقبت درمانی قرار بگیرند. اگر درصورت بروز MS اطلاعی درباره چگونگی تغییر رژیم غذایی یا فعالیت های ورزشی ندارید از پزشک خود در این مورد مشورت بگیرید.
نکات کلیدی در مورد MS
- اسکلروز چندگانه (MS) بیماری سیستم عصبی مرکزی است که جریان امواج عصبی را مختل می کند. MS ناشی از آسیب به غلاف میلین، پوشش محافظ اعصاب است.
- علائم اسکلروز چندگانه شامل علائم مربوط به حرکت و علائم حسی مانند ضعف، خستگی، تاری دید، مشکلات گوارشی، تغییرات خلقی، بی ثباتی، سوزش و بی حس بودن است.
- در حال حاضر درمان قطعی برای MS وجود ندارد. اما برای کنترل علائم آن درمان های مختلفی وجود دارد.
6 روش درمان طبیعی برای کنترل علائم MS
- داشتن یک رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی.
- ورزش کردن و کاهش سطح استرس.
- مراقبت از سیستم ایمنی بدن با رعایت بهداشت.
- جلوگیری یا درمان کمبود ویتامین D.
- استفاده از مکمل ها از جمله روغن ماهی، پروبیوتیک ها، ویتامین B12 و سایر مکمل ها برای کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن و کمک به جلوگیری از خستگی.
- استفاده از عصاره یا روغن های ضروری مانند روغن کندر و هلیکروسوم.